สรุปความรู้ KM 2567 คณะนิเทศศาสตร์ ด้านการวิจัย
คณะนิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษมบัณฑิต จัดโครงการแบ่งปันและแลกเปลี่ยนเรียนรู้ประจำปีการศึกษา 2567
(Knowledge Management: KM) ณ ห้องประชุม PR Event คณะนิเทศศาสตร์ ชั้น 11 อาคารเกษมนครา
มหาวิทยาลัยเกษมบัณฑิต ร่มเกล้า KM ด้านการวิจัย เรื่อง “การใช้ AI
เพื่อช่วยทำงานวิจัยทางนิเทศศาสตร์จากประสบการณ์สู่ความรู้” ระหว่างวันที่ 27 ก.พ. – 18 มี.ค. 2568 เวลา 13.00-15.30 น.
ห้องประชุม PR Event คณะนิเทศศาสตร์ ชั้น 11 อาคารเกษมนครา มหาวิทยาลัยเกษมบัณฑิต ร่มเกล้า

1. AI ช่วยงานวิจัยได้อย่างไรบ้าง

1.1. AI ช่วยงานวิจัยได้ในแต่ละขั้นตอน เช่น การนำ AI เข้ามาช่วย โดยคิดประเด็นตั้งต้นก่อน
การกำหนดประเด็นปัญหาการวิจัย ช่วยทบทวนวรรณกรรมหรือสังเคราะห์งานวิจัยให้เราได้อย่างรวดเร็วแต่น่าเชื่อถือมีหรือไม่
หรือใช้ AI ช่ววสร้างโครงร่างงานวิจัย ใช้ AI เพื่อวิเคราะห์เนื้อหา และข้อความจำนวนมาก ทั้งในเชิงปริมาณ และเชิงคุณภาพ ใช้ AI
ในการวิเคราะห์สื่อประเภทต่างๆ เช่น ภาพนิ่ง ภาพเคลื่อนไหว กราฟิค ใช้ AI ในการจัดทำเชิงอรรถ บรรณานุกรม และการอ้างอิง
หรือแม้กระทั่งการใช้ AI เพื่อวิเคราะห์แนวโน้มของสื่อ หรือพฤติกรรมผู้บริโภคสื่อ) โดยนำ AI เข้ามาช่วยในบ้างส่วน

1.2. AI ที่ช่วยงานวิจัยแต่ละตัวจะมีคุณสมบัติ จุดอ่อน – จุดแข็งแตกต่างกันควรเลือกใช้ให้เหมาะสม โดยควรหาข้อมูลว่า AI
ตัวไหนช่วยงานวิจัยในขั้นตอนไหนได้เป็นอย่างดี เพื่อจะเลือกมาใช้ให้เหมาะสม ซึ่งปัจจุบัน AI ที่ช่วยงานวิจัยได้มาก
มักจะต้องซื้อเพราะมีคุณสมบัติค่อนข้างตรงตามที่ผู้ใช้ต้องการ

1.3. การเขียน promt ต้องแสดงความต้องการชัดเจนบอกรายละเอียดที่ต้องการเป็นเรื่องๆ ไป

1.4. การทำวิจัยหากต้องการให้ AI ช่วยโดยเฉพาะหากต้องการงานวิชาการที่ทันสมัยและหลากหลายทั่วโลก ควรใช้ promt
เป็นภาษาต่างประเทศ

2. การใช้ AI ช่วยทบทวนวรรณกรรม และกำหนดประเด็นปัญหาการวิจัย

2.1. AI ที่นิยมใช้ ทบทวนวรรณกรรม และช่วยเรื่องหาไอเดียกำหนดประเด็นปัญหาการวิจัย อาทิ ChatGPT, Gemini,
Perplexity, Claude, Connected Papers, Consensus, Perplexity, Research Rabbit, SciSpace AI

2.2. ผู้ใช้ AI ควรเข้าใจกระบวนการวิจัย มีความรู้เกี่ยวกับตัวแปร กรอบแนวคิด
ทฤษฎีที่สนใจจะนำมาใช้กับงานวิจัยร่วมกับบริบทที่เกี่ยวข้องกับงานวิจัยด้วยเพื่อจะได้เลือกใช้ คำสั่งและ เลือกใช้ AI ที่มี function
ตอบโจทย์ตัวเองด้วย

2.3. ทุกครั้งก่อนนำข้อมูลที่ได้จาก AI ไปใช้ควรตรวจสอบความถูกต้อง น่าเชื่อถือของข้อมูลด้วย
รวมถึงแหล่งที่มาของข้อมูลเพื่ออ้างอิงในงานวิจัย

3. การใช้ AI ช่วยวิเคราะห์ข้อมูลในงานวิจัยเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ

3.1. AI ช่วยวิเคราะห์และสังเคราะห์ข้อมูล AI มีบทบาทสำคัญในการ สรุปข้อมูลจากงานวิจัยเดิม
และช่วยสร้างโมเดลเชิงวิเคราะห์

3.2. ตัวอย่างเครื่องมือที่ใช้: SciSpace และ Perplexity:
ช่วยค้นหาเอกสารทางวิชาการพร้อมระบุแหล่งที่มาและทำการสรุปเนื้อหา ChatGPT และ Claude:
ช่วยแปลงข้อมูลดิบเป็นเนื้อหาที่สามารถใช้งานได้ง่ายขึ้น NVivo และ ATLAS.ti: ใช้สำหรับวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพ

3.3. การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณ AI สามารถช่วยประมวลผลข้อมูลสถิติได้อย่างมีประสิทธิภาพ เช่นSPSS, R และ Python
เป็นเครื่องมือที่ช่วยในการวิเคราะห์ข้อมูลปริมาณ เช่น การวิเคราะห์ความสัมพันธ์ของตัวแปรและการทดสอบสมมติฐาน

3.4. การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพ AI สามารถช่วยจัดหมวดหมู่และระบุประเด็นสำคัญจากข้อมูลเชิงคุณภาพ เช่น
บทสัมภาษณ์หรือข้อความที่ซับซ้อน เครื่องมือที่ใช้ได้ ได้แก่ NVivo และ ATLAS.ti เป็น AI สามารถช่วย สรุปผลสัมภาษณ์ และ
ระบุธีมหลักของข้อมูล ได้อย่างรวดเร็ว

4. การใช้ AI ช่วยเขียนอ้างอิงและบรรณานุกรม

4.1. การใช้ AI เขียนอ้างอิงและบรรณานุกรมควรเน้นเรื่อง "ความรับผิดชอบในการตรวจสอบข้อมูล" และจริยธรรมการวิจัย เช่น
ห้ามให้ AI สร้าง citation ปลอม หรืออ้างอิงแหล่งที่ไม่เคยใช้จริง

4.2. การใช้ AI กับช่วยเขียนอ้างอิงและบรรณานุกรม พึงระลึกเสมอว่า AI เป็นเพียงผู้ช่วย แต่ไม่ใช่ผู้รับผิดชอบสุดท้าย
นักวิจัยต้องมีทักษะการตรวจสอบ มีความเข้าใจด้านจริยธรรม

5. จริยธรรมและข้อพึงระวังในการใช้ AI เพื่อช่วยทำงานวิจัยทางนิเทศศาสตร์

5.1. AI สำหรับค้นหาข้อมูล Search Elicit เหมาะกับ นักวิจัย, นักศึกษา, นักวิเคราะห์ข้อมูล, Consensus
เหมาะกับผู้ที่ต้องการคำตอบที่มีหลักฐานเชิงสถิติ, Perplexity, เหมาะกับการหาข้อมูลที่แม่นยำและมีแหล่งอ้างอิง, Claude
เหมาะกับ การสรุปเนื้อหา, การช่วยเขียน, และการวิเคราะห์ข้อมูล

5.2. AI สำหรับอ่านและสรุปงานวิจัย เช่น Reading Papers, Scispace เหมาะกับนักวิจัยที่ต้องการเข้าใจงานวิจัยอย่างรวดเร็ว
ส่วน AI สำหรับช่วยอ่านเอกสาร และแชทกับไฟล์ เชMini Document Chat เหมาะกับการวิเคราะห์ข้อมูลในเอกสารขนาดใหญ่และNootbookLM เหมาะกับนักวิจัย ที่ต้องการจัดระเบียบข้อมูล ส่วน AI สำหรับช่วยเขียน และแก้ไขเอกสาร Writing and Editing เช่น ChatGPT4o Canvas เหมาะกับ: งานเขียนบทความ งานวิจัย และงานเอกสาร และ Jenny AI เหมาะนักวิจัยที่ต้องการช่วยร่างเอกสาร

5.3. ระวังเรื่อง ความถูกต้องของข้อมูลที่ AI สร้างขึ้น (Hallucination) การละเมิดลิขสิทธิ์/สิทธิส่วนบุคคลในการดึงข้อมูลจาก AI
จริยธรรมในการใช้ AI ทำบทวิเคราะห์หรือสรุปผล

5.4. การใช้ AI ในทุกขั้นตอนของการทำวิจัยเน้นเรื่อง "ความรับผิดชอบในการตรวจสอบข้อมูล และจริยธรรมการวิจัย
ของนักวิจัยเป็นสำคัญ

5.5. การอนุญาตให้ใช้ AI ช่วยงานวิจัย

ให้พิจารณาร่วมกับนโยบายของหลักสูตรและมหาวิทยาลัยด้วยภายใต้หลักจริยธรรมและจรรยาบรรณการวิจัยทีเป็นสากลด้วย